ΙΣΤΟΡΙΚΟΤΗΤΑ
Το Κτήμα Τριτσιμπίδα αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά του νομού Ηλείας. Εδώ ήταν που σχεδόν δύο αιώνες πριν η Μαριωρή χόρεψε με τον Τριτσιμπίδα σε έναν γάμο που έγινε τραγούδι, χορός, θρύλος »..Στης Μπαρμπάσαινας τον κάμπο ο Τριτσιμπίδας κάνει γάμο την Μαριωρή παντρεύεται κι όλος ο κόσμος χαίρεται…ποιον θα πάρεις Μαριωρή του Τριτσιμπίδα το παιδί που χει στον Πύργο κτήματα στην Πάτρα καταστήματα….»
Σήμερα, από τον Τριτσιμπίδα, έχει μείνει μόνο το παραπάνω δημοτικό τραγούδι και το τελευταίο κομμάτι γης, στο οποίο δημιουργήθηκε το Κτήμα εκδηλώσεων κι ανήκει στον Αναστάσιο Δημόπουλο, απόγονο του Τριτσιμπίδα. Στο δημοτικό τραγούδι του Τριτσιμπίδα αναφέρεται και το όνομα της Μαριωρής, όπου θα ήταν χρήσιμο να γίνει μια σύντομη ιστορική αναδρομή γύρω από τον θρύλο της.
Η Μαριωρή ήταν Τουρκοπούλα και την έλεγαν Μπεριγιέ κόρη του Αβδαλά , ενός πλούσιου Αγά της Τριπόλεως. Προτού όμως βρεθεί στην Τρίπολη ο Αγάς έμενε στην Βαρβάσαινα. Λίγο προ της Επαναστάσεως του 1821 ο Σειντ Αγάς έστειλε κρυφά στην Τρίπολη τον οπλαρχηγό Καραμέρο Δημήτριο και τον Δούρο από του Λάλα κι άλλους Τούρκους και την ώρα που η Μπεριγέ πήγαινε ντυμένη στα ολόχρυσα στο Τουρκικό τέμενος να κάνει την προσευχή της, την απήγαγαν.
Η Μπεριγέ τότε ήταν 14 ετών ωραιότατη, ψηλή με μαύρα μάτια και μαλλιά. Την μετέφεραν στου Λάλα, όπου και την κράτησαν φυλακισμένη. Τον Ιούνιο όμως του 1821 όταν οι Λαλαίοι Τουρκαλβανοί νικήθηκαν στη μάχη του Πούσι από τους Έλληνες, εγκατέλειψαν τον Λάλα κι επάνω στον πανικό τους ξέχασαν να πάρουν μαζί τους την Μπεριγέ. Έτσι την βρήκαν οι Έλληνες, την βάφτισαν Χριστιανή και την ονόμασαν Μαρία. Επειδή ήταν ωραία την φώναζαν Μαριωραία ή Μαριωρή. Αργότερα παντρεύτηκε τον Γιάννη, γιο του Αναστάσιου Τριτσιμπίδα. Ο γάμος αυτός αποτέλεσε το πιο κοσμικό γεγονός της εποχής εκείνης, σαν τον γάμο του αιώνα, γι’αυτό και τον ύμνησε ο λαός με το γνωστό δημοτικό τραγούδι.
Η παραπάνω ιστορική αναδρομή, είναι απόφθεγμα από το καταξιωμένο συγγραφικό έργο του Αντωνίου Ψαρρά και συγκεκριμένα από το βιβλίο του «Μπαρμπάσαινα», καταγόμενος κι ο ίδιος από την Βαρβάσαινα Ηλείας.
Σχετικά με την ιστορία του Τριτσιμπίδα και της Μαριωρής, υπάρχουν διάφορες εκτιμήσεις και λαϊκές δοξασίες, όπως το γεγονός ότι αμέσως μετά τον γάμο τους η Μαριωρή απήχθη από το μέχρι και σήμερα σωζόμενο σπίτι του Τριτσιμπίδα.Όπως κι αν έχουν τα γεγονότα, ο γάμος αυτός έμεινε ανεξίτηλος στην Ελληνική πραγματικότητα από τον πολυτραγουδισμένο του ήρωα Τριτσιμπίδα.